İŞVERENİN KİŞİSEL SAĞLIK DOSYASI TUTMA SORUMLULUĞU

İŞVERENİN KİŞİSEL SAĞLIK DOSYASI TUTMA SORUMLULUĞU

Çalışma hayatında işverenlerin yerine getirmesi gereken birçok yükümlülük bulunuyor. Özellikle İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve ikincil mevzuatı yürürlüğe girdikten sonra işverenlerin yükümlülükleri bir hayli arttı ve çoğu zaman bunların kontrolü mümkün olmuyor. Bu yazımızda işverenlerin sağlık gözetimi görevinden ve kişisel sağlık dosyası tutma sorumluluğundan  bahsedeceğiz.

Sağlık Gözetimi Hangi Hallerde Yapılmalı?

İş sürecinin devamı için hayati öneme sahip olan sağlık gözetimi görevi, işveren tarafından işyerinin faaliyeti göz önünde bulundurularak yerine getirilir. Buna göre işveren, çalışanların işyerinde maruz kalacakları sağlık ve güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi tutulmalarını sağlar.

Sağlık gözetimi, aşağıdaki hallerde çalışanların sağlık muayenelerinin yapılması suretiyle sağlanıyor:

1) Çalışanların işe girişlerinde. (Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde çalışacaklar, yapacakları işe uygun olduklarını belirten sağlık raporu olmadan kesinlikle işe başlatılamazlar. Bu şekilde bir yükümlülük az tehlikeli işyerleri için getirilmemiştir.)

2) Çalışanların işyeri dahilindeki iş değişikliğinde. (İş değişikliği nedeniyle sağlık muayenesinin yapılmasında yeni işte farklı tehlikelere maruz kalıp kalmama hususu önemli bir durumdur. Şayet çalışanın sağlığı ve güvenliği açısından bir değişiklik söz konusu değilse sağlık muayenesi gerektirmeyebilir.)

3) İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık nedeniyle tekrarlanan işten uzaklaşmalarından sonra işe dönüşlerinde.

4) İşin devamı süresince, çalışanın ve işin niteliği ile işyerinin tehlike sınıfına göre periyodik olarak düzenli aralıklarla.

Periyodik Muayene de Yapılmalı

Sağlık gözetimi yükümlülüğü doğrultusunda, işverenlerin sahip oldukları işyerinin tehlike sınıfına göre, işçilerini periyodik olarak muayeneden geçirmeleri gerekiyor.

Buna göre, çalışanın kişisel özellikleri, işyerinin tehlike sınıfı ve işin niteliği öncelikli olarak göz önünde bulundurularak uluslararası standartlar ile işyerinde yapılan risk değerlendirmesi sonuçları doğrultusunda;

- Az tehlikeli sınıftaki işlerde en geç beş yılda bir,

- Tehlikeli sınıftaki işlerde en geç üç yılda bir,

- Çok tehlikeli sınıftaki işlerde en geç yılda bir,

- Özel politika gerektiren grupta yer alanlardan çocuk, genç ve gebe çalışanlar için en geç altı ayda bir

defa olmak üzere periyodik muayene tekrarlanması gerekiyor. Ancak işyeri hekiminin gerek görmesi halinde bu süreler kısaltılabiliyor.

Kişisel Sağlık Dosyası Oluşturulmalı ve Saklanmalı

İşverenler genellikle çalışanları ile ilgili her türlü evrakı özlük dosyasında muhafaza ederler. Ancak bazı özel yükümlülükler için çalışan bazında müstakil dosya oluşturulması gerekiyor. Bunlardan birisi de kişisel sağlık dosyası. Bu dosyada çalışanın işe girişinde istenen sağlık raporu, periyodik muayene raporları, iş değişikliğinde düzenlenen raporlar, iş kazası, meslek hastalığı veya sağlık nedeniyle tekrarlanan işten uzaklaşmalarından sonra işe dönüşlerde düzenlenen raporlar ve istirahat raporlarının bulundurulması gerekiyor.

Söz konusu kişisel sağlık dosyaları, işveren tarafından işten ayrılma tarihinden itibaren en az 15 yıl süreyle saklanması gerekiyor. Bu saklama yükümlülüğünün başlıca nedeni denetimlerde ibraz edilmesinin yanı sıra meslek hastalıklarının ortaya çıkmasında delil olarak kullanılabilmesidir.

Dosya Yeni İşverene Devredilmeli

Çalışanın işten ayrılması halinde işverenin kişisel sağlık dosyasını saklama yükümlülüğü sona ermiyor ve 15 yıl süreyle saklanması gerekiyor. Bunun yanı sıra çalışanın işyerinden ayrılarak başka bir işyerinde çalışmaya başlaması halinde, yeni işverenin çalışanın kişisel sağlık dosyasını yazılı olarak talep etmesi ve eski işverenin de dosyanın bir örneğini onaylayarak bir ay içerisinde göndermesi gerekiyor.

Burada dikkat edilmesi gereken iki nokta var:

1.     Yeni işverence dosyanın istenmesi yazılı olarak yapılması gerekiyor.

2.     Eski işverenin bir aylık sürede dosyayı gönderme yükümlülüğü talep tarihinden itibaren başlıyor.

Gerek yeni işverenin dosyayı yazılı olarak talep etmemesi gerekse de eski işverenin bir ay içinde dosyayı göndermemesi halinde işverenlere idari para cezası uygulanması da söz konusu. 2024 yılı için söz konusu cezanın tutarı, işyerinin tehlike sınıfına göre 12.288 TL ila 36.864 TL arasında değişiyor. Bu itibarla işverenlerin özlük dosyalarını ve kişisel sağlık dosyalarını tekrar gözden geçirmelerinde fayda var.