YURT DIŞINDAN GETİRİLEN ARAÇLARDA UYGULANAN GÜMRÜK CEZALARI 2024 YILINDA NE KADAR OLDU?

Yurt dışında yaşayan Türk vatandaşları ve yabancı uyruklu kişiler taşıtları ile birlikte gümrük kapılarından yurda giriş yapabilmektedirler. Sınır kapılarında kişilerin pasaport ve aracın ruhsat kontrolleri yapılarak bu araçların yurt içinde kalabileceği süreler belirlenmektedir. Aracın yurt içinde kalma süresinin belirlenmesiyle birlikte tam muafiyet suretiyle geçici ithal edilen kara taşıtları için gümrük genel tebliği (seri no:1) çerçevesinde belirli kurallara uygun hareket etme süreci başlamaktadır. Bu kapsamda yurda getirilen taşıtların;

•        Yurt içinde kalma süresini aşmadan yurtdışı edilmesi,
•        Yurtta kalma süresini aşmadan gümrük müdürlüklerine geçici veya kati olarak terk edilmesi,
•        Yurt içinde kalma süresi içerisinde serbest dolaşıma sokulması (milli plaka edinmesi, millileştirilmesi),
•        Gümrük mevzuatı çerçevesinde belirlenen kullanma hakkı olan kişiler dışında bir başkası tarafından kullanılmaması,
•        Geçici ithalat kapsamına uygun olacak şekilde tahsis amacına uygun olarak kullanılması gerekmektedir.

29.09.2009 tarihli ve 2009/15481 sayılı mülga Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan 4458 Sayılı Gümrük Kanunu Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında Kararın 16 ila 20 inci maddelerinde “İthalat Vergilerinden Tam Muafiyet Suretiyle Geçici İthalat Rejiminin Uygulanabileceği Haller ve Özel Şartlar ile Buna İlişkin Usul ve Esaslar” başlığı altına yurt dışından getirilen taşıtlarla ilgili düzenleme yapılmıştır. 07.10.2009 tarihli ve 27369 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 4458 Sayılı Gümrük Kanununun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkındaki 2009/14581 sayılı Karara istinaden de 22.04.2011 tarihli ve 27913 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Geçici İthal Edilen Kara Taşıtlarına İlişkin Gümrük Genel Tebliğ (Seri NO: 1) düzenlenmiştir.

2009/15481 sayılı Kararı ile yürürlüğe konulan 4458 Sayılı Gümrük Kanununun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında Kararın 20 inci maddesinin 1 inci fıkrasının (c) bendinin (3) numaralı alt bendinde 25.07.2015 tarihinde ve (5) numaralı alt bendinde 13.10.2015 tarihinde yapılan değişiklikle yurt dışından ülkemize getirilen kişisel kullanıma mahsus kara taşıtlarına verilecek süre iki yıla (730 gün) çıkarılmıştır.

YURT DIŞINDAN GETİRİLEN ARAÇLARA 2 YIL SÜRE VERİLMESİNİN ŞARTLARI

Yurt dışından ülkemize getirilen taşıtlara 2 yıl süre verilebilmesi için taşıtı getirecek şahsın, Türk vatandaşı olması veya Mavi Kart sahibi olması gerekmektedir. Yabancı vatandaşlar 2 yıl süre hakkından yararlanamazlar. Yabancıların beraberlerinde geldikleri taşıtlara yurt dışı ikamet şartını sağlamaları koşuluyla Türkiye’de kalabilmelerini sağlayan ve en fazla 180 gün olarak belirlenen vize sürenin yarısı yani en fazla 90 günlük süre verilmektedir. Bu nedenle turistik kolaylıklar kapsamında yabancı uyruklu kişinin taşıtına 180 gün içerisinde en fazla 90 günlük süre verilebilmektedir.

Yurt dışında yaşayan Türk vatandaşları ve mavi kartlıların getirdikleri taşıtın Türkiye gümrük bölgesi dışında yerleşik bir kişi adına ve bu bölge dışındaki ikamet yerinde tescil edilmiş olmasını ya da Türkiye gümrük bölgesi dışında yerleşik bir kişiye ait olduğunu belgelendirmesi gerekmektedir. Aracın başka bir kişi adına tescilli olması durumunda araç sahibinden alınacak vekaletname, taşıtın kiralanmak suretiyle getirilmiş olması durumunda kiralama şirketi tarafından düzenlenmiş kira sözleşmesi aranmaktadır.

Türk vatandaşları ve mavi kartlıların beraberlerinde geldikleri araçlara 2 yıl yurt içinde kullanma hakkının verilebilmesi için bu kişilerin yurt dışında ikamet etmeleri gerekmektedir. Bu nedenle şahısların araçlarıyla yurda girişlerinde son 365 gün içerisinde 185 gün yurt dışında yerleşik olma şartını sağlamaları aranmaktadır. Gümrük personelince EGM Yolcu Sorgulama programından şahsın son 1 yıl içerisinde 185 gün yurt dışında kalıp kalmadığı sorgulanmak suretiyle işlemler gerçekleştirilir. Burada şahsın sürekli olarak (kesintisiz) 185 gün yurt dışında kalması şartı aranmaz. Şahsın son 365 gün içerisinde farklı zamanlar içerisinde 185 gün kalması durumunda da araca 2 yıl süre verilmektedir.

Son olarak şahsın yurda getirdiği taşıtın da son 365 gün içerisinde 185 gün yurt dışında bulunması şartı aranmaktadır. Yurda giriş esnasında aracın da son 365 gün içerisinde yurtta bırakılıp bırakılmadığı kontrol edilmektedir. Bahse konu tebliğinin 6 ıncı maddesinin 6 ıncı fıkrasında;  “Taşıta verilecek süre hesaplanırken, taşıt ve kişi için süreler ayrı ayrı hesaplanır ve kısa olan süre verilir.“ şeklinde düzenleme mevcuttur. Buna göre giriş kontrollerinde aracın daha önce yurda getirilmiş olduğu ancak 730 günlük süre dolmadan yurt dışı edildiği tespit edilirse, aynı aracı tekrar yurda getiren şahıs, iki yıl aracı kullanma şartını sağlıyor olsa dahi bu şahsa 2 yıllık sürenin tamamı verilmeyerek araçtan kalan kısa süre verilmektedir. 

YURT DIŞINDAN GETİRİLEN ARAÇLAR İÇİN UYGULANAN 2024 YILI GÜMRÜK CEZALARI

Yurt dışından getirilen araçlar tam muafiyet suretiyle geçici ithal edilen kara taşıtları için gümrük genel tebliği (seri no:1) hükümlerine uygun olarak kullanılmalıdır. Bu tebliğ hükümlerine aykırı kullanımlar şartların ihlali başlığı altında ilgili tebliğin 19 uncu maddesinde ve Gümrükler Genel Müdürlüğünün 04.12.2015 tarihli ve 12203142 sayılı yazıları kapsamında düzenlenmiştir. Bu düzenlemeler çerçevesinde uygulanan cezai müeyyideler ve 2024 yılı gümrük para cezaları şu şekildedir :

Taahhütname Verilmeksizin Yurt Dışına Çıkılması Durumunda Uygulanan Ceza

Yurt dışından taşıtları ile ülkemize gelen kişilerin bu taşıtları yurtta kalma süresi içerisinde yurt içinde bırakarak başka bir ulaşım aracıyla yurt dışına çıkmaları durumunda gümrük idarelerine taahhütname vermeleri zorunludur. Bu taahhütname kişinin yurda getirdiği taşıtını kimsenin kullanamayacağı kapalı bir yerde bırakacağını içermektedir. Şahısların geçici ithalat kapsamında yurda getirdikleri araçları, hak sahibi şahsın yurt dışına çıkması durumunda kimsenin kullanmaması gerekmektedir.  Araç sahiplerinden alınan taahhütname dilekçeleri gümrük personelleri tarafından sisteme kaydedilmektedir. Taahhütname dilekçesini vermeksizin yurt dışına çıkan şahıslara Gümrük Kanununun 241 inci maddesinin 6 ıncı fıkrasının (e) bendi gereğince cezai müeyyide uygulanmaktadır. Taahhütname vermeyenlere ilgili madde hükümleri çerçevesinde 6.624 TL idari para cezası uygulanmaktadır.

Gümrük Kanununun 241. Maddesinin 6/e bendi gereği : 828 * 8 = 6.624 TL 

Taşıtların Süresinin 3 Aya Kadar Aşılması Durumunda Uygulanacak 2024 Yılı Gümrük Cezaları

Yabancı plakalı araçları geçici ithalat izni kapsamında yurt içine getiren kişilerin araçlarına verilen sürenin sonuna kadar araçları için yukarıda belirtilen işlemlerden birini gerçekleştirmemeleri durumunda, bu kişilere 4458 sayılı Gümrük Kanununa göre cezai müeyyide uygulanmaktadır. Ceza miktarı aracı getiren kişilerin süreyi ne kadar aştıklarına göre belirlemektedir. Gümrük Kanununa göre ceza tutarları süre aşımının bir aya kadar, iki aya kadar ve üç aya kadar olması durumlarında 2024 yılı için şu şekilde belirlenmektedir:

•       Taşıtın çıkış süresinin bir aya kadar aşılması durumunda Gümrük Kanunu 241 inci md. 3 üncü fk. (l) bendi gereği uygulanan 2024 yılı ceza tutarı : 1.656 TL
•        Taşıtın çıkış süresinin iki aya kadar aşılması durumunda Gümrük Kanunu 241 inci md. 4 üncü fk. (g) bendi gereği uygulanan 2024 yılı ceza tutarı : 3.312 TL
•        Taşıtın çıkış süresinin üç aya kadar aşılması durumunda Gümrük Kanunu 241 inci md. 5 üncü fk. (b) bendi gereği uygulanan 2024 yılı cezası tutarı : 4.968 TL

Yurt dışından getirilen araçların polis ve jandarma ekiplerince trafik sorgulaması esnasında süresinin geçtiğinin tespit edilmesi durumunda, bu araçlar rejim ihlali nedeniyle ilgili birimlerin uygun gördüğü yeddiemin otoparkına çekilmektedir. Sonrasında ilgili trafik birimlerince bu aracın bilgileri gümrük idaresine gönderilmektedir. Gümrük idarelerinde süre aşımı yapan şahıslara cezai müeyyide uygulanarak, aracın yurtdışı edilmesi sağlanmaktadır. Süre aşımı nedeniyle yeddiemin otoparkına çekilen araçlar için otopark ücreti, çekici ücreti ve diğer masrafların ödenmesi ilgili şahıslarca karşılanmaktadır.

Taşıtların Süresinin 3 Aydan Fazla Aşılması Durumunda Uygulanacak 2024 Yılı Gümrük Cezası

Yurt dışından getirilen taşıtların yurtta kalma sürelerinin üç aydan fazla aşılması durumunda, taşıtı yurda getiren kişilere 4458 sayılı Gümrük Kanunun 238 inci maddesinin 1 inci fıkrasına göre cezai müeyyide uygulanmaktadır. Maddede belirtilen ceza, taşıtın gümrük idaresinin kontrolü altına alınması durumunda özel tüketim vergisi (ÖTV) hariç taşıta uygulanan gümrük vergilerinin dörtte biri olarak uygulanmaktadır. Gümrük Kanununa göre 2024 yılı için bu ceza asgari olarak 6.624 TL olarak uygulanmaktadır. Araç değerinin çok yüksek olması durumunda, uygulanacak ceza miktarı da oldukça yüksek meblağlara ulaşmaktadır.

ÖRNEK 1 : Motor hacmi 2.000 CC üstü ve CIF kıymeti 425.000 TL olan bir aracın süresini 5 ay aştığı varsayımı durumunda :

·       CIF                               : 425.000 TL

·      Gümrük Vergisi           : 425.000 x % 10 = 42.500 TL

·       Katma Değer Vergisi   : 86.598 TL

·       TRT Bandrolü              : 3.740 TL

·       Vergiler Toplamı          : 132.838 TL

·      Gümrük Kanununun 238. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendine göre = 33.209,5 TL çıkacaktır.

ÖRNEK 2 : Motor hacmi 1.796 CC olan ve CIF kıymeti 260.000 TL olan bir aracın süresini 3 ay 1 gün aştığı varsayımı durumunda :

·       CIF                               : 260.000 TL

·      Gümrük Vergisi           : 260.000 x % 10 = 26.000 TL

·       Katma Değer Vergisi   : 57.657,6 TL

·       TRT Bandrolü              : 2.288 TL

·       Vergiler Toplamı         : 85.945,6 TL

·    Gümrük Kanununun 238. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendine göre = 21.486,4 TL çıkacaktır.

Taşıtların Kullanma Hakkı Olmayan Kişilerce Kullanılması Durumunda Uygulanacak 2024 Yılı Gümrük Cezaları

Yurt dışı araçlarını kullanma hakkı olmayan kişilerin kullanması durumunda, bu aracı yurda getiren kişilere ve aracı yurt içinde kullanan kişilere 4458 sayılı Gümrük Kanunun 238 inci maddesinin 1 inci fıkrasına (b) bendi hükümleri çerçevesinde cezai müeyyide uygulanmaktadır. Aracı başkası tarafından kullanıldığının tespit edilmesi durumlarında, Geçici İthalat Rejiminin ihlal edilmesi nedeniyle aracın süresi tamamen sonlandırılarak, aracın yurtdışı edilmesi veya gümrükçe onaylanmış bir işleme tabi tutulması sağlanmaktadır. Aracın kalan süresinin kullanılmasına izin verilmemektedir.

Yazımızla ilgili soru, görüş ve önerinizi yorum kısmına ekleyebilirsiniz.