7420 Sayılı Yasa İle Vergi Kanunlarında Yapılan Değişiklikler
Şefik Şengün
Bazı Kanun ve Kararnamelerde değişiklik yapan 7420 Sayılı Kanun, 09.11.2022 tarih ve 32008 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiş bulunmaktadır. Sözkonusu Yasa ile Vergi Kanunlarında yapılan değişiklikler sırasıyla özet halinde aşağıya çıkarılmıştır.
1- 09.11.2022 tarihinden geçerli olmak üzere, Esnaf muaflığı kapsamında, sahibi oldukları veya kiraladıkları konutların çatı ve/veya cephelerinde kurulan elektrik üretim tesisinin sınırı 25 kw’dan 50 kw’ye çıkarılmıştır.
2- 01.12.2022 tarihinden geçerli olmak üzere, çalışanlara işyerinde veya müştemilatında yemek verilmeyen durumlarda, yemek bedelinin nakit olarak verilmesi halinde dahi belli bir tutarı istisna kapsamına alınmıştır.
Daha önceki uygulamada;
- a) İşyerinde yemek verilmek suretiyle sağlanan menfaatlerin tutarı ne olursa olsun ücret olarak vergiye tabi değildi.
- b) İşyeri veya müştemilatında yemek verilmeyip, yemek verme hizmetini sağlayan mükelleflerden sağlanmak şartıyla dışarıdan alım suretiyle temini durumlarda, çalışılan günlere ait bir günlük yemek bedelinin yıllara göre aşan tutarı (01.01.2022-30.06.2022 tarihleri arası 34,00 TL, 01.07.2022-31.12.2022 tarihleri arası günlük 51,00) ücret olarak vergilendiriliyordu.
- c) İşyeri veya müştemilatında yemek verilmeyip, karşılığının nakden olarak yapılması halinde, tutarı ne olursa olsun tamamı ücret olarak Gelir Vergisine tabi tutuluyordu.
7420 sayılı yapılan yeni düzenlemede, yukarıdaki a bendindeki hüküm aynen devam etmekle birlikte, b ve c bentleri birleştirilerek; işverenlerce işyerinde veya müştemilatında yemek verilmeyen durumlarda çalışılan günlere ait kişi başı bir günlük yemek bedelinin 51,00 TL’lık kısmı istisna kapsamına alınmıştır. Ödemenin 51,00 TL’yi aşması halinde, aşan kısım ücret olarak vergilendirilecektir. Yani gerek dışarıdan sağlanarak ve gerekse nakit olarak ödeme yapılmış olsun, 51,00 TL’lık istisna dikkate alınmış olacaktır.
Buradaki yıllara göre ifadesinde kasıt; bilindiği üzere GVK 23/8 maddesindeki hadler her yıl yeniden değerleme oranında artmaktadır. (Hesaplama sonucu % 5 geçmeyen kesiler dikkate alınmaz.) Ayrıca Cumhurbaşkanın bu hadleri % 50 oranında arttırma yetkisi bulunmaktadır. Nitekim en son bu 2022 yılı için 5799 sayılı kararla 34 TL’den 51 TL’ye yükseltilmişti.
3- Yine 01.12.2022 tarihinden geçerli olmak üzere, Yurt dışında yapılan inşaat, onarım, montaj işleri ile teknik hizmetlerde çalışan hizmet erbabına, fiilen yurt dışındaki çalışmaları karşılığı işverenin yurt dışı kazançlarından karşılanarak yapılan ücret ödemelerinin tutarı ne olursa olsun istisna kapsamına alınmıştır.
4- 01.01.2023 tarihinden itibaren elde edilen gelir veya kazançlara uygulanmak üzere, 193 Sayılı GVK’nun Geçici 82. Maddesinde yer alan, bireysel katılım yatırımcısı indiriminin uygulama süresi 31.12.2017 tarihinden 31.12.2027 tarihine kadar uzatılmış, yatırımcılar tarafından yararlanılacak indirim tutarı 1.000.000 TL’den 2.500.000 TL’ye çıkarılmıştır.
5- 09.11.2022 tarihinden geçerli olmak üzere, Kurumların sermayelerini azaltmaları durumunda, sermayenin hangi unsurunun ne kadar tutarda azalacağı ve azaltılan bu tutarların nasıl vergilendirileceği hususuna açıklık getirilmiştir
Yıllardır ihtilafa konu olan ve daha önce sermayeye ilave edilen özkaynak unsurlarının (geçmiş yıllar karları, yedek akçeler, MDV değer Artış Fonu, Enflasyon Düzeltmesi Olumlu Farkları, Yeniden Değer Artışı Fonları vb) sermaye azaltımı halinde öncelikle sermayeyi oluşturan hangi kalemden sayılacağı, hatta bazılarının vergilenip vergilenmeyeceği hususu 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununa “Sermaye azaltımında vergileme” başlığı ile eklenen 32/B maddesiyle netleşmiş bulunmaktadır.
Yasa azaltmayı 2’ye ayırmıştır. Sözkonusu unsurların sermaye ilavesinden sonra;
- a) 5 Yıllık süre geçtikten sonra sermaye azaltımına gidilmesi,
- b) 5 Yıllık süre dolmadan sermaye azaltımına gidilmesi,
hallerinde ayrı ayrı hesaplama şekli olacaktır. Konu ile ilgili Yasa maddelerini aynen burada tekrarlamaya gerek görmemekteyim. Zaten bu hususta Hazine ve Maliye Bakanlığı bu maddenin uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkili olduğundan, sanırız yakın bir gelecekte tebliğ veya sirkü ile konuya geniş açıklık getirecektir.
6- Bilindiği üzere 5520 sayılı KVK’nun geçici 14. Maddesine göre 31.12.2021 tarihi itibarıyla (6297 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı ile bu süre 30.09.2022 olarak değiştirilmiştir.) kurumların bilançolarında yer alan Yabancı paralarını ve altın hesabı bakiyelerini Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarına 2022 yılı sonuna kadar dönüştüren mükelleflerin, elde etikleri faiz ve kâr payı gibi kazançlarına sağlanan kurumlar vergisi istisna süresi, 09.11.2022 tarihinden geçerli olmak üzere 31.12.2023 tarihine kadar uzatılmıştır.
Ayrıca 26.05.2022 tarihinden itibaren uygulanmak üzere, ilgili geçici maddenin 7. Fıkrasında yer alan ve aynı şartlarla geçerli olmak üzere bilanço esasına göre defter tutan gelir vergisi mükelleflerinin kazançları hakkında da uygulanan ilgili maddenin birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarında yer alan istisna hükümlerine dördüncü fıkra da eklenmiştir.
7- 7420 sayılı Yasaya eklenen Geçici 1. Madde ile 09.11.2022 tarihinden itibaren 30.06.2023 tarihine kadar, işverenlerce çalışanlara elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine karşılık olmak üzere, mevcut ücretlerine ilave olarak ödenen ve aylık 1.000 TL’yi aşmayan ödemeler, hem Gelir Vergisinden ve hem de SGK Priminden istisna olacaktır.
