Deprem Nedeniyle Ağır Hasar Kaydı Olan Dairelerde Kira Gelir Beyanı
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde; yazılı mal ve hakların sahipleri, mutasarrıfları, zilyedleri, irtifak ve intifa hakkı sahipleri veya kiracıları tarafından kiraya verilmesinden elde edilen iratların gayrimenkul sermaye iradı olduğu hükme bağlanmıştır.
Aynı Kanunun "Gayrisafi hasılat" başlıklı 72 nci maddesinde; "Gayrimenkul sermaye iratlarında, gayrisafi hasılat, 70 inci maddede yazılı mal ve hakların kiraya verilmesinden bir takvim yılı içinde o yıla veya geçmiş yıllara ait olarak nakten veya aynen tahsil edilen kira bedellerinin tutarıdır.
Tevkifata tabi olmayan konuta ilişkin elde edilen gayrimenkul sermaye iradının 2021 yılı için 7.000 TL'sini aştığı durumda GVK'nin 85. ve 86/1-a. maddesi hükümlerine göre yıllık gelir vergisi beyanı verilmelidir.
GVK'nın 74. Maddesi hükmüne göre; mükellefler (hakları kiraya verenler hariç) diledikleri takdirde maddede yazılı giderlere karşılık olmak üzere hasılatlarından %15'ini götürü olarak indirebilirler. Götürü gider usulünü kabul edenler iki yıl geçmedikçe bu usulden dönemezler.
Peki deprem nedeniyle hasar alan ve belediye kararı ile yıkım kararı verilen daireden ilgili yılda kira geliri elde edildiği zaman kalan amortisman tutarı tamamen gider yazılabilecek midir?
GVK'nın 74 üncü maddesinde de safi iradın bulunması için 21 inci maddeye göre istisna edilen gayrisafi hasılata isabet edenler hariç olmak üzere gayrisafi hasılattan indirilecek giderler anılan maddede bentler halinde sayılmış, (6) numaralı bentte; kiraya verilen mal ve haklar için ayrılan amortismanların gider olarak indirilebileceği hüküm altına alınmıştır.
Yine aynı Kanunun 88 inci maddesinde; "Menkul ve gayrimenkul sermaye iratlarında, gider fazlalığından doğanlar hariç, sermayede vukua gelen eksilmeler zarar addolunmaz." hükmüne yer verilmiştir.
İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından verilen
01.09.2021 tarih ve E-84098128-120[74-2021/1]-278022 sayılı özelgeye göre de; deprem nedeniyle hasar gören söz konusu gayrimenkullerin amortisman sonrası kalan net değerinin, Gelir Vergisi Kanununun 74 üncü maddesi kapsamında gider olarak indirim konusu yapılması mümkün bulunmamakta olup; ayrıca deprem nedeniyle hasar gören gayrimenkuller için anılan Kanunun 88 inci maddesi gereğince sermayede vukua gelen eksilmelerin zarar olarak beyan edilemeyeceği belirtilmiştir.
Yani örneğin 500.000-TL'ye alınan ancak deprem sonrası yıkım kararı verilen dairenin kira gelirinden sadece (500.000*0,02=) 10.000-TL amortisman gideri mahsup edilebilecek, ancak yıkım kararı verilen ve yıkılan daire GVK'nın 88. maddesi hükmüne göre sermayede vukua gelen eksilmeler zarar sayılmayacağı için kira gelirinden ayrıca düşülemeyecektir.