Oto Galerilerin Binek Otomobil Teslimlerinde KDV Uygulama Süreçleri

Binek otomobiller Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu (GTİP) 87.03’de yer almakta olup; 1+1, 1+3, 1+4 veya 1+7 koltuklu, şoför ve öndeki yolcunun arkasındaki kısımda emniyet kemerleri veya emniyet kemeri montajı için tertibat, koltuk ve emniyet ekipmanı montajı için sabit tertibat, aracın iç kısmının her tarafında, araçların yolcu bölümlerinde yer alan konfor özellikleri ve iç döşemeleri (örn. yer kaplamaları, havalandırma, iç aydınlatma, küllükler), iki yan panel boyunca arka camları bulunan (en arkada yük bölümünün sağ ve sol taraflarında cam bulunsun bulunmasın); şoför ve öndeki yolcuların bölümü ile insan veya eşya taşınması için kullanılan arka bölüm arasında sabit bir panel veya bariyer bulunmayan kapalı kasa motorlu taşıtlar olarak tanımlanmıştır.

Oto galeriler kavramı ise yazımızda İkinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal eden mükellefler olarak ifade edilecektir. Bu noktada İkinci el motorlu kara taşıtı ticareti ile iştigal edenler, 13/02/2018 tarihli ve 30331 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İkinci El Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelik kapsamında işletmesi adına yetki belgesi alan tacirler ile esnaf ve sanatkârlardır.

Yazımızda bu mükelleflerin ikinci el binek otomobil alış ve satışlarındaki KDV uygulamaları değerlendirilecektir.

Oto Galerilerin İkinci el Binek Otomobil Satışlarında KDV Matrahı

Oto galerilerin binek araç satışlarında iki farklı KDV matrahı uygulaması söz konusudur.

Genel olarak oto galerilerinin faaliyetleri kapsamında ikinci el araç tesliminde KDV matrahı, binek araç tesliminin karşılığını oluşturan bedel üzerinden hesaplanmaktadır. Dolayısıyla;hesaplanacak KDV matrahı, satış bedelidir.

Bir diğer matrah türü ise özel matrahtır. Oto galeriler, nihai tüketicilerden (KDV mükellefi olmayanlardan) ya da mükellef olanlardan KDV istisnası uygulanarak (basit usulde vergilendirilen mükelleflerden) satın aldığı ve vasfında esaslı değişiklik yapmaksızın sattığı ikinci el motorlu kara taşıtı tesliminde 01/06/2018’den itibaren özel matrah uygulayabilmektedir. Bu uygulamada KDV matrahı, satış bedelinden alış bedeli düşüldükten sonra kalan tutardır. Bir başka ifadeyle alış ve satış bedeli arasında ki kâr üzerindenKDV hesaplanmaktadır. Bu kapsamda alınan araçların alış bedelinden daha düşük bir bedele satılması (zararına satış) durumunda ise; KDV matrahı söz konusu olmamaktadır.

Oto Galerilerinin Binek Otomobil Alımlarında KDV İndirimi

KDV Kanunu madde 29/5’teki yetki kullanılarak KDV Genel Uygulama Tebliği ile “İkinci El Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelik kapsamında ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti ile iştigal eden mükellefler tarafından alım-satıma konu edilen binek otomobillerinin alış belgelerinde gösterilen KDV’nin indirim konusu yapılması 22.03.2019 tarihi itibarıyla uygun görülmüştür.” İkinci El Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelik kapsamında ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti ile iştigal eden oto galeriler, 22.03.2019 tarihinden sonra alım-satıma konu etmek üzere satın aldıkları binek otomobillerin alış belgelerinde gösterilen KDV’yi indirebilirler. Ancak; alım-satım amacı dışında satın aldıkları ve işletmede kullandıkları binek otomobillere ait alış belgelerinde gösterilen KDV’nin indirim konusu yapılması mümkün değildir.

Oto Galerilerin Binek Otomobil Satışında KDV Oranları

845 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile 22.03.2019 tarihinden itibaren “İkinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal edenmükelleflerce bu Kararın 1. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen vergi oranı uygulanarak satın alınan araçların tesliminde bu araçların alımında uygulanan Katma Değer Vergisi oranı uygulanacağı”  ifade edilmiştir. Dolayısıyla 22.03.2019’dan sonra bu mükelleflerin satmak için (kullanmak için değil) %18 KDV ile satın aldığı ikinci el binek otomobillerin satışında %18, %1 KDV ile satın aldığı binek otomobillerin satışında ise %1 KDV oranı uygulanması gerektiği ifade edilmişti. Ayrıca KDV uygulanmadan aldığı binek otomobil teslimlerinde de özel matrah üzerinden %1 KDV oranı hesaplanmaktaydı.

5359 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile 01.04.2022 tarihinden itibaren uygulanmak üzere ilgili bölüm şu şekilde değiştirilmiştir. “İkinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal eden mükelleflerce bu Kararın 1 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen vergi oranı uygulanarak satın alınan araçların teslimi ile özel matrah uygulanarak yapılan teslimlerde, bu Kararın 1 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen vergi oranı uygulanır.”

Dolayısıyla; yeni düzenleme ile özel matrah uygulanarak yapılan teslimlerde KDV oranı %1’den %18’e yükseltilmiştir.

Oto galerilerinin;

KDV oranı uygulanacaktır.

Özel matrahlı satışlara ait KDV oranının 01.04.2022’den sonra %1’den, %18’e yükseltilmesi sonrasında, oto galerilerin birbirlerine yaptığı satışlarda şöyle bir durum ile karşılaşılmıştır. Oto galeri A, nihai tüketiciden KDV ödemeksizin satın aldığı binek aracı oto galeri B ye sattığında satış faturasında %18 özel matrah uygulayacaktır. Oto galeri B özel matrah üzerinde %18 KDV oranı uygulanarak satın aldığı binek aracı satması halinde özel matrah üzerinden değil, satış bedeli üzerinden %18 KDV oranı hesaplaması gerekecektir. Dolayısıyla oluşan KDV farkını fiyata yansıtmak suretiyle tüketiciye aktaracak, otomobil fiyatlarının dolaylı olarak yükselmesine neden olacaktı.

Örneğin; nihai tüketiciden 100.000 TL’ye satın alınan bir binek araç, oto galeri A tarafından 110.000 TL ye satılırsa 110.000 TL üzerinden değil, 10.000 TL (110.000-100.000) üzerinden %18 KDV hesaplanacaktır. Yani KDV dahil satış bedeli 111.800 TL olacaktır. Ancak, Oto galeri B 110.000 + 1.800 KDV’ye satın aldığı aracı kâr elde etmeksizin KDV’siz alış bedeli olan 110.000 TL’ye satması durumunda bile110.000 TL üzerinden %18 KDV hesaplaması gerekecek, dolayısıyla hesaplanan KDV 19.800 TL olacak, alıcıdan 129.800 TL tahsil edilecektir.

Görüldüğü gibi oto galeri B 118.000 TL ödeyerek satın aldığı binek aracı alış bedeli üzerinden satsa bile 129.800 TL tahsil etmesi gerekecektir. Oto galerilerinin üzerindeki KDV yükünün azaltılması ve araç fiyatlarının KDV nedeniyle yükselmesinin önüne geçilmesi amacıyla yeni bir düzenlemeye ihtiyaç duyulmuştur.

Yeni Düzenleme: 41 Seri No’lu KDV Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ

Nihayetinde; 41 Seri No’lu KDV Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliği madde 18’de “İkinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal eden mükelleflerce başka bir yetkili satıcıdan özel matrah uygulanarak satın alınan binek otomobiller, %18 KDV oranı uygulanarak satın alınan binek otomobil olarak değerlendirilemeyeceğinden, bu araçların tesliminde satış bedelinin tamamı üzerinden %1 oranında KDV hesaplanır” açıklamaları yapılmıştır.