Bilerek SMİYB kullanma fiillerinde yeni bir öneri: Somut kriterlerin mevzuata eklenmesi-3

     Yazı serimizin ikincisinde 306 Seri No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğine eklenecek hususları açıklayarak bilerek sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge kullanan mükelleflerde kasıt unsurunun tespitinde bakılabilecek hususların eklenmesi gerektiğini belirttik. Bu kriterlerin vergi incelemesi sonucunda verilecek kanaatlerde uygulama birliğini sağlayacağını, yargıda verilen ve birbiri ile farklı sonuçlar içeren kararların önüne geçeceğini, mükellefler açısından farklı sonuçlar içeren kanaatlerin de ortadan kalkacağını düşünmekteyiz. Bu yazımızda ise getirilen kriterler neticesinde incelemeye yetkililer tarafından verilecek kanaatleri açıklayacağız.

• Mükellefin almış olduğu belgeler faaliyet alanına ilişkin olması durumu

Mükellef, ödeme belgelerini ibraz etmiş ve inceleme neticesinde ilgili hesap hareketlerinin fiktif olmadığı tespit edilirse,

Mükellef, ödeme belgelerini ibraz etmiş ve emtia girişlerinin/hizmet alışlarının gerçekliğini ispat etmiş ise,

Mükellef, ödeme belgelerini ibraz etmiş (ödemelerin fiktif olduğu tespit edilmemiş), emtia girişlerinin/hizmet alışlarının gerçekliğini ispat etmiş ve kullanılan sahte belgelerin tüm alışları içerisindeki oranının mükellefin faaliyetinin gerçekliğini bozmayacak bir durumda ise,

Mükellef, ödeme belgelerini ibraz etmiş (ödemelerin fiktif olduğu tespit edilmemiş), beyannamelerini zamanında vermiş ve vergisel ödevlerini zamanında yerine getirmiş ve alınan belgeler ilişkili şirkete ait belgeler değilse,        

Kullanılan sahte belgelerin bilmeden kullanıldığına kanaat getirilir. 

Mükellefin almış olduğu belgeler faaliyet alanına ilişkin ise;

Mükellef ödeme belgelerini ibraz edememiş yahut ödemelerin fiktif olduğu tespit edilmiş, emtia girişlerinin/hizmet alışlarının gerçekliğini ispat etmemiş, kullanılan sahte belgelerin tüm alışları içerisindeki oranının mükellefin faaliyetinin gerçekliğini bozacak bir mahiyette olduğu tespit edilmiş ise,

Mükellef ödeme belgelerini ibraz edememiş yahut ödemelerin fiktif olduğu tespit edilmiş, emtia girişlerinin/hizmet alışlarının gerçekliğini ispat etmemiş, kullanılan sahte belgelerin tüm alışları içerisindeki oranının mükellefin faaliyetinin gerçekliğini bozacak bir mahiyette olduğu tespit edilmiş ve alınan belgeler ilişkili şirkete ait belgeler ise,

Mükellef ödeme belgelerini ibraz edememiş yahut ödemelerin fiktif olduğu tespit edilmiş, emtia girişlerinin/hizmet alışlarının gerçekliğini ispat etmemiş, kullanılan sahte belgelerin tüm alışları içerisindeki oranının mükellefin faaliyetinin gerçekliğini bozacak bir mahiyette olduğu tespit edilmiş, beyannamelerini zamanında vermemiş ve vergisel ödevlerini zamanında yerine getirmemiş ve alınan belgeler ilişkili şirkete ait belgeler ise,

 Kullanılan sahte belgelerin bilerek kullanıldığına kanaat getirilir.

• Mükellefin almış olduğu belgeler faaliyet alanına ilişkin olmaması durumu

Mükellef, ödeme belgelerini ibraz etmiş, emtia girişlerinin/hizmet alışlarının gerçekliğini ispat etmiş, sahte belgelerin tüm alışları içerisindeki oranının mükellefin faaliyetinin gerçekliğini bozmayacak bir durumda olduğu tespit edilmiş ve inceleme neticesinde ilgili hesap hareketlerinin fiktif olduğu tespit edilmemiş ise kullanılan sahte belgelerin bilmeden kullanıldığına kanaat getirilir.

            Mükellefin faaliyet alanında olmayan bir belgeyi yukarıdaki kıstasları ispat etmediği takdirde kullanılan belgenin bilerek kullanıldığına kanaat getirilir.

            Vergi inceleme raporları sonucunda verilecek hükümlerin birbirleriyle tutarlı ve bürokrasi açısından adaletli olması için yukarıda yer verilen hususların tetkik edilmesinin sağlanması gerekmektedir. Vergi inceleme raporları sonucunda sağlıklı bir kanaat ancak bu yollarla verilebilecektir. Bu yönde düzenlemeler ise vergi inceleme türlerinden birisi olan ve Vergi Denetim Kurulunun işlerinin büyük çoğunluğunu oluşturan sahte belge kullanma incelemelerini kriterler itibariyle derinlemesine çalışmakla mümkündür. Tüm bu hususların ilgili sahte belge kullanma incelemelerinde gerçekleştirilebilir olması;

            Vergi inceleme raporunda yukarıdaki hususların raporun ilgili bölümünde tetkik edilmesi için ilgili yönergelere ilgili hükümlerin eklenmesi,

            Tanzim edilecek olan raporlarda yer alacak bu hususların Rapor Değerlendirme Komisyonları tarafından ciddi bir incelemeden geçirilmesi,

            Böyle bir düzenleme neticesinde derinlemesine araştırmanın yapılacağı ve inceleme süreçlerinin uzayabileceği göze alınarak sahte belge kullanma/düzenleme incelemelerine verilecek performans puanlarının tekrar gözden geçirilerek yükseltilmesi,

            Gerekmektedir.           

            Son husus olarak, böyle bir çalışma ise öncelikle sahte belge düzenleme incelemelerine getirilecek kriterlerle, inceleme elemanının vergi tekniği raporunda tetkik edeceği hususların ayrıntılandırılması ile, tamamen sahte belge düzenleme kanaatlerinin azaltılması ile yani sorunu vergi tekniği raporunda (kökten/kaynağında) çözecek mekanizmaların geliştirilmesi ile mümkündür.

            Tüm bu düzenlemeler neticesinde sahte belge kullanma/düzenleme incelemelerine sarf edilen çaba sebebiyle harcanacak enerjinin sektörel incelemelere kaydırılması sağlanacaktır. Vergi incelemesinin verimliliği ve tahsilat oranı açısından sektörel incelemelerin artırılması da kaçınılmaz bir gerçekliktir.