Kazanmak İçin Oyna – Play to Earn

Yaşamak için para kazanmak, para kazanmak için ise çalışmak gerekir. Yazımızın girişi, klişe ve genel geçer bir ifade ile olsa da içeriğinden özellikle blokzinciri teknolojisine ve oyun sektörüne yabancı olanların faydalı bilgiler öğreneceği ayrıca okuyucunun yazıyı keyifle okuyacağı kanaatindeyiz.

“Para kazanmak için çalışmak” ifadesinden anlaşılanlar zaman içerisinde büyük değişiklikler göstermiştir. Yazımızın konusunun insan hayatında ne derece önemli olduğunu, yaşamak için para kazanmayı konu edinen yakın zamanın popüler dizisi Squid Games’ in izlenme rakamları üzerinden de görebiliriz.

Günümüze kadar söz konusu ifadeye devamlı bir işi olmak, sabah 8 akşam 6 saatleri arasında çalışmak ve bir işyeri/dükkânı olmak benzeri anlamları yüklenmekteydi. Günümüz gençliğinin (işgücüne katılma döneminde olan jenerasyon) bir bölümü, önceki nesillerin anladığı şekilde çalışmayı benimsemiyor dersek yanlış söylemiş olmayız. Yeni nesil, esnek çalışma saatleri altında direktifler ile sınırlandığı değil daha serbest bir ortamda, verdiği zamana karşılık görece yüksek maaşlı işlerde çalışmak istemekte veyahut bu tür işler yürütmeyi talep etmektedirler. Tüm bu sebeplerin yanı sıra gelişen teknoloji neticesinde oluşan birtakım yeni iş sahaları ve gelir elde etme fırsatları da gençleri cezbetmektedir. Yazımızın konusu olan ve blokzinciri teknolojisi üzerinde gelişen GameFi [Game Finance (Oyun Finansı)] kategorisi altındaki “play to earn[1]” (kazanmak için oyna) temalı oyunlar ilgilenenlere ek/yan gelir elde etme fırsatı sunmaktadır. Öyle ki, Filipinler’ de bu tür oyunlardan biri olan Axie İnfinity’ yi oynayanlar, bu oyundan elde ettikleri ödülleri itibari paraya çevirerek hayatlarını idame ettirmektedirler. Oyunu oynamaya başlamaktan elde edilen ödüllerin paraya çevrilmesine kadar ki süreç nasıl şekilleniyor, merak ediyorsanız yazının devamına…

Oyun Oynayarak Para Kazanma

Blokzinciri teknolojisi, sunduğu yenilikler ile insan yaşamına önemli dokunuşlar yapmış olsa da bu alana ilgisi olmayanlar söz konusu teknolojiyi Bitcoin (BTC) ve/veya altcoin [Bitcoin dışındaki diğer kripto varlıklar (coin/token)] alım satımları ile sınırlı olarak tanımaktadırlar. Blokzinciri teknolojisi kullanılarak geliştirilen GameFi kategorisinde yer alan play to earn temalı oyunlar meraklılarına/ilgilerine yeni gelir fırsatları sunmaktadır. Tabiki oyun oynayarak para kazanmak yeni bir mevzu değil, League of Legends gibi oyunları oynayanlar gerek oyuncularını gerekse oyundaki bir takım kişisel eşyalarını satmak sureti ile para kazanabilmekteydiler. Bununla beraber blokzinciri üzerine kurulu oyna kazan oyunları belki de çıtayı bir üst seviyeye taşıdı diyebiliriz. Nasıl mı?

Blokzinciri üzerine inşa edilmiş play to earn temalı oyunları oynayabilmek için öncelikle bir kripto varlık cüzdanınız (Metamask gibi) olması gerekmektedir çünkü gerek oyun oynamak için zaruri ilk harcamaları yaparken gerekse de elde edilen ödülleri itibari paraya çevirirken söz konusu cüzdana ihtiyaç duyulmaktadır. Oyunları oynamak için öncelikle bir miktar yatırım yapılması gerekiyor ki Axie İnfinity adlı oyunda söz konusu tutar 600 $ civarı[2] olup bu para ile üç adet Axie almak gerekmektedir. Oyun başlangıcı için yeterli bütçesi olmayanlar ise başka oyuncuların karakterlerini bedeli karşılığında kiralayabilmektedirler.

Yeterli ilk harcamalar yapılıp oyuna başlandıktan sonra oyunda geçirilen süre, oyunda elde edilen başarılar veya tamamlanan görevler karşılığında gerek kripto varlık cinsinden gerekse NFT (non-fungible token) cinsinden ödüller elde edilebilmektedir.

Elde edilen bu ödül bir kripto varlık türü olan coin/token ise bu ödülü itibari paraya çevirmek için bazı işlemler yapmak gerekmektedir. Öncelikle ödül olarak kazanılan kripto varlığın hangi kripto varlık borsasında/borsalarında işlem görüp görmediğini öğrenmek gereklidir. Örnek üzerinden gidecek olursak, Axie İnfinity adlı oyunda oyuncular ödül olarak Smoot Love Potion (SLP) adında bir token kazanmaktadırlar. Söz konusu token önemli kripto varlık borsalarında işlem görmekte olup oyuncular kazandıkları bu tokenı kripto varlık cüzdanlarını tokenın işlem gördüğü borsalara bağlamak sureti ile güncel değeri üzerinden Tether[3]’ a (veya benzeri bir stabil coin e) çevirebilmektedirler. Tether’ a çevrildiği üzerinden devam edecek olursak, elde edilen Tether kripto varlık borsasında satılarak itibari paraya (örneğin dolara) dönüştürülür ve neticede elde edilen itibari para kişinin banka hesabına aktarılabilir.

Play to earn oyunlarından elde edilen ödüller NFT[4] şeklinde de olabilmektedir. NFT şeklinde elde edilen ödüllerin itibari paraya çevrimi noktasındaki tek fark NFT lerin, NFT satışlarının yapıldığı pazar yerlerinde (örneğin Binance NFT Pazar yeri gibi) satılarak kripto varlığa çevrilmesidir diyebiliriz. Birtakım oyunlarda bu tür NFT ler, oyunculara verilen ve içinden sürpriz NFT lerin çıktığı kutular içinde yer alabilmektedir.

Oyunlar içerisinde oluşturulan oyun ekonomileri ve iş modelleri ile oyunculara gelir elde edebilecekleri başka alanlar da oluşturulmaktadır. Yine bu kategorideki benzer bir oyun olan Sandbox’ da oyun karakterlerinin ve oyunun oynanmasında kullanılan eşyaların satışı yolu ile de gelir elde etmek de mümkündür.

Oyunlar ekosistemleri içerisinde elde edilen ve genellikle oyuna ait olan kripto varlıkların sisteme kilitlenmesi (staking) yolu ile gelir elde edilebilmesi de mümkündür.

Değerlendirme ve Sonuç

Zaman ilerledikçe insanların çalışma alışkanlıklarının değiştiği yansınamaz bir gerçektir. İş hayatında başarılı olanlara başarılarının sırrı sorulduğunda genelde “sevdiğim işi yapıyorum!” dediklerini duyarsınız. Yeni neslin bir bölümü, hem kendine daha esnek bir çalışma imkanı sağladığından hem de severek yapacağından dolayı oyun oynayarak para kazanmaya sıcak bakıyor. Bunun üzerine blokzinciri teknolojisi kullanılarak inşa edilen oyunlar da gelince gerek önceki cümlemizde bahsettiğimiz türden gençler gerekse de bu şekilde para kazanmak isteyenler blokzinciri üzerine inşa edilen oyunlara karşı büyük ilgi duymaya başladı.

Sayın Cumhurbaşkanımızın açıkladığı üzere, kripto varlıklara dair yasal düzenlemeler yakın zamanda TBMM gündemine gelecek ve sonrasında sektöre yasal bir çerçeve çizilmiş olacak. Yukarıda oyun oynayarak elde edilen bir gelirden bahsettik. Bu gelirler de, elde edilen gelirin tutarı da dikkate alınarak, vergilendirmeye konu edilebilir, bunu zaman gösterecek. Neticede her ne kadar oyundan elde edilen ödüller kripto varlık ve/veya NFT olarak elde edilmiş olsa da kişinin bu gelirden faydalanabilmesi için bu ödülleri itibari paraya çevrilmesi gerekecektir. Yapılacak yasal düzenlemenin oyna kazan sektörüne yansımasını merakla bekliyor olacağız.

Tüm bunların yanı sıra, Türkiye merkezli Peak Games’ in 1,8 milyar $ a satıldığını hatırlayacak olursak Türk oyun üretimi sektörüne (özellikle blokzinciri üzerinde oyun inşa edenlere) verilecek teşviklerle ülkemiz ekonomisinin ulaştırılmak istendiği yüksek ihracat tutarlarına ulaşmasına önemli katkı sağlanabileceği kanaatindeyiz.

[1] Coinmarketcap verilerine göre play-to-earn sektörünün market büyüklüğü 28,4 milyar $ civarındadır. (Erişim: https://coinmarketcap.com/view/play-to-earn/ )

[2] Axie İnfinity oyununu oynamak için gereken tutar ve alınması gereken karakter sayısı değişkenlik gösterebilmektedir.

[3] Tether Limited tarafından Temmuz 2014’te kurulan bir kripto para birimi olan Tether (USDT), ABD dolarının sanal versiyonu olarak nitelenebilir olup stabil bir coin olarak tanımlanabilir.

[4] NFT özetle, dijital veya reel dünyadaki bir varlığın tokenlaştırılması olarak tanımlanabilir. İngilizce “Non-Fungible Token” teriminin açık halinin anlamına bakıldığında Türkçe “değiştirilemez, misli ile karşılanamaz” anlamları ortaya çıkmaktadır.